انواع صدای
اگر تمام صداها زیر و بم در اثر ارتعاش تولید می گردد، چرا با یکدیگر متفاوت هستند؟ پاسخ این سؤال به نحوه ارتعاش منبع تولید صدا، بستگی خواهد داشت. هنگامیکه ارتعاش منظم باشد، بدین معنی که امواج با فواصل منظم تولید شده، درنتیجه صدایی خوشایند شنیده خواهد شد. و چنانچه ارتعاش منظم باشد یا بسیار ناگهانی شده تأثیر آن در گوش ما همان است. که آن را فقط نوعی صدا خواهیم نامید.
اصوات از بسیاری جهات با یکدیگر متفاوت هستند: به عنوان نمونه، هنگامیکه صدا دور و یا نزدیک است آن را تشخیص خواهیم داد. و نیز میتوانیم بگوئیم که صدای تولید شده زیر یا بم خواهد بود، همچنین قادریم صدای سازهای مختلف را از یکدیگر تمیز نماییم. تفاوت صداها در بلندی، فرکانس و طنین آنها است.
بلندی یک صدا به دو چیز بستگی خواهد داشت: میزان احساس گوش از صوتی که به آن میرسد و شدت صوت که مربوط به انرژی صوتی می باشد. البته شدت صوت نسبت مستقیم با مجذور دامنه نوسان داشته و متناسب با عکس مجذور فاصله از منبع تولید صوت است. علاوه بر آن جنس محیط انتشار نیز در شدت صوت مؤثر خواهد بود.
زیر و بم صدا بلند و پایین بودن صداست که بستگی به فرکانس منبع تولید صوت خواهد داشت. هر چه صدا پائینتر باشد بمتر بوده و فرکانس آن کمتر می باشد. و صدای بالا دارای فرکانس زیاد بوده و زیر گفته می شود. طنین نیز مثل فرکانس ویژه اصوات موسیقی می باشد. با این صفت میتوان صوتهای همشدت و هم فرکانس را تمیز بدهیم. طنین یک صوت موسیقی مرکب، بستگی به هارمونیکهای تشکیلدهنده و شدت نسبی زیر و بم آنها است.
رنگ صوتی
حتی هنگامی كه ترومپت و فلوت صدایی واحد را با دینامیكی یكسان بنوازند نیز صدایشان را از هم تشخیص خواهیم داد . كیفیتی كه صدای آن ها را از هم متمایز می سازد رنگ صوتی یا تمبر (Timbre ) گفته خواهد شد . رنگ صوتی با واژه هایی همچون روشن ، تیره ، درخشان ، نرم وغنی توصیف می گردد .
دگرگونی رنگ صوتی نیز مثل دگرگونی دینامیك ، تنوع و تضاد می آفریند . هنگامی كه ملودی با یك ساز و سپس با سازی دیگر نواخته می گردد . تاثیر های بیانی متفاوتی پدید می آورد كه به سبب رنگ صوتی ویژه ی هر كدام از آن سازها می باشد .
از سوی دیگر، رنگ های صوتی متضاد امکان دارد برای برجسته نمایی یك ملودی تازه به كار گرفته بشود : پس از آن كه ویولون ها ملودی را نواختند ، ابوا ممكن می باشد ملودی متضادی را با رنگی تازه ارائه نماید.
رنگ های صوتی می توانند حس پیوستگی نیز پدید آورد تشخیص یك ملودی كه گاه در قطعه شنیده می شود هنگامی آسان تر می شود كه هر بار با همان ساز یا سازهای قبلی نواخته گردد .
برخی از سازها امکان دارد تاثیر برانگیزاننده ملودی را شدت بدهند : صدای درخشان ترومپت با نواهای قهرمانی یا نظامی مناسبت خواهد داشت و رنگ تسكین بخش صدای فلوت با حال و هوای یك ملودی آرام هم خوان می باشد . در واقع ، آهنگسازان با در نظر داشتن رنگ صوتی سازی ویژه به خلق ملودی خواهند پرداخت . در عمل گستره ی بیكرانی از رنگ های صوتی در دسترس آهنگساز می باشد .
تلفیق ساز های مختلف ، مثل تلفیق ویولون ، كلارینت و ترومبون به پیدایش رنگ های تازه ای می انجامد. كه هیچ كدام از سازها به تنهایی قادر به ایجاد آن نخواهند بود . علاوه بر این ، رنگ صوتی با تغییر تعداد نسبی سازها یا خط های آوازی اجرا كنندهء ملودی نیز دگرگون می گردد . سرانجام اینكه ، پیشرفت تكنیك های الكترونیك در سال های اخیر آهنگسازان را توانا ساخته تا رنگ هایی سراسر متفاوت با رنگ صوتی ساز های متداول ابداع نمایند.
انواع گونههای صدا
در گونههای آوازی تقسیمبندی بسیاری وجود خواهد داشت که میتوان آنها را به هفت نوع اصلی تقسیمبندی نمود که سه نوع آن متعلق به زنان سوپرانو، متزوسوپرانو، کنترآلتو) و چهار نوع آن (کنترتنور، تنور، باریتون، باس متعلق به مردان می باشد. در این تقسیمبندی میتوان صدای پسران و دختران نابالغ را هم اضافه نمود و زیر شاخههای بسیاری وجود دارد که بستگی به نوع صدا، حجم، رنگ و توانایی یک خواننده می باشد. محدوده صوتی صدای انسانی از بمترین صدا تا زیرترین آن از نت دو (C2) تا سل (G6) خواهد بود.